Page 394 - PowerPoint Presentation

BROJNI SISTEMI
THE NUMBER SISTEMS

Autor: ANA ZORIĆ, VII OŠ ,,Zmaj Jova Jovanović
Mentor: VIOLETA KOMNENOVIĆ diplomirani matematiĉar, ETŠ ,,Nikola Tesla”, Beograd

REZIME

Brojni sistem je sistem pomoću kojeg se prikazuju brojevi. Svaki se sastoji od baze i skupa simbola, cifara. U
svakodnevnom ţivotu ljudi koriste uglavnom dekadni brojni sistem koji ima bazu 10. Raĉunari koriste binarni brojni
sistem koji se sastoji od nula i jedinica. Postoji veliki broj brojnih sistema, ali najpoznatiji su: binarni, dekadni,
heksadecimalni i oktalni brojni sistem. Cifre koje se koriste u nekom brojnom sistemu zavise od njegovog broja baze.
Ako je baza na primer 7, onda se u brojnom sistemu koriste cifre 0, 1, 2, 3, 4, 5 i 6. Brojni sistem moţe imati bilo koji
prirodan broj baze. Osnovna podela brojnih sistema je na pozicione i nepozicione. Pozicioni brojni sistemi su oni u
kojima vrednost cifre zavisi od njene pozicije u brojnom zapisu. Na primer, cifra 1 u dekadnom brojnom sistemu nema
istu vrednost ako se nalazi u broju 1 i ako se nalazi u broju 10, odnosno na mestu jedinica i na mestu desetica. Neki od
pozicionih brojnih sistema su dekadni, binarni, oktalni i heksadecimalni. Nepozicioni brojni sistemi su oni u kojima
vrednost cifre ne zavisi od njene pozicije u brojnom zapisu. Takav je, na primer, sistem rimskih cifara. On koristi cifre I
(1), V (5), X (10), L (50), C (100), D (500) i M (1000).

Ključne reči: brojni sistem, konverzija, dekadni brojni sistem, baza, cifra, brojni zapis.

SUMMARY

The number system is a system which is displayes numbers. Each consists of a base and a set of symbols – numbers. In
everyday life, people usually use a decimal number system, which has a base 10. Computers use a binary number
system, which consists of zeros and ones. There are many number systems, but the most famous are: decimal, binary,
hexadecimal and octal number system.The figures which are used in some number system depend on its base. If the base
is, for example, 7, then number system uses numbers: 0, 1, 2, 3, 4, 5 and 6. Number system can have any integer base.
The main classification of number systems: positional and unpositional. Positional number systems are those in which
value of the digit depends on its position in the numerical format. For example, figure 1 in the decimal number system
does not have the same value if it is in number 1 and if it is in number 10 (in a place of units and in a place of tens).
Some of the positional number systems are decimal, octal, binary and hexadecimal. Unpositional number systems are
those in which value of the digit does not depend on its position in the numerical format. That is, for example, the
system of Roman numerals. It uses a digits: I (1), V (5), X (10), L (50), C (100), D (500) i M (1000).

Key words: number system, conversion, decimal number system, base, figure, numerical format.