Page 22 - PowerPoint Presentation
P. 22
STEM ĆELIJE
Mentor: Ariana Morina Molekularni biolog Autor: Ilija-Petar Milid OŠ„Josif Pančid“
REZIME
Stem delije(matične delije) za razliku od drugih tipova delija imaju mogudnost da pod odredjenim uslovima
postanu bilo koja delija ljudskog organizma, imaju sposobnost da se dele u neograničenom broju i ne
zastarevaju.One mogu lečiti veliki broj bolesti uzimajudi oblik i funkciju zdravih delija. Postoji više vrsta matičnih
delija –*3+totipotentne,*4+pluripotentne i *5+multipotentne. Izvori su koštana srž,periferna krv i krv iz pupčane
vrpce.Odrasle osobe , takodje imaju matične delije , ali su one manje vitalne od mladih delija poreklom iz krvi
pupčanika. Naučnici u svetu su ved otvorili novu stranicu ovog poglavlja o matičnim delijama, istraživanjima
pluripotentnih indukovanih matičnih delija *1+iPs, što de predstavljati medicinu bududnosti. Danas je
mogude,matične delije izolovati i uskladištiti, sačuvati u skladu s etički prihvatljivim standardima. Kod nas je mali
broj ljudi obavešten o ovom naučnom dostignudu i mali broj njih zna kakav je njihov značaj. Značajan pomak u sferi
informisanosti i edukacije, ali i izolovanja i čuvanja, sigurno bi mogao napraviti Zakon koji bi precizirao ovu oblast.
Matične delije se u Srbiji uspešno koriste u lečenju malignih bolesti krvi, transplantacijom kostne srži. Sve ostale
mogudnosti su još uvek u fazi kliničkih ispitivanja.
Ključne reči:stem delije,totipotentne,pluripotentne,multipotentne,iPS
SUMMARY
Stem cells unlike all other types of cells have the ability (under certain conditions) to become any type of
cell of the human organism and they have capability to reproduce in definitively and do not age with time. These
cells can cure a large number of diseases taking the size and function of the healthy cells. There are more types of
stem cells starting with tot potent, pluripotent and multipotent. The source of these cells is bone marrow,
peripheral blood and the blood from the umbilical cord. Adults have also stem cells but they are less vital then the
young cells from the umbilical cord. The world scientists have opened a new chapter on stem cells by researching
the pluripotent induced stem cells or iPs, which represents the future of medicine. Today it is possible to isolate
stem cells and to safekeeping the same, taking in consideration the ethical standards. A small number of people
in Serbia are informed of these findings and their importance. A major step in civil information would be a Law that
regulates this branch of medicine. Stem cells till now have been successfully used in curing malicious diseases by
transplanting bone marrow, while all other possibilities are in the phase of clinical experimentation.
Key words: stem cells, totipotent, pluripotent, multipotent, iPs